Vanaf 1 september 2025 zal elke Belgische ondernemingsrechtbank verplicht een Kamer voor Minnelijke Schikking (KMS) moeten hebben.
Deze ontwikkeling past in een bredere beweging richting alternatieve geschillenbeslechting, die inzet op dialoog en efficiëntie in plaats van juridische confrontatie.
Wettelijke basis
De verplichting tot oprichting van KMS-kamers is vastgelegd in de wet van 19 december 2023, die diverse bepalingen in burgerlijke en gerechtelijke zaken wijzigt.
Deze wet voorziet dat elk gerecht dat bevoegd is in burgerlijke, handels- of sociale zaken (zoals ondernemingsrechtbanken, rechtbanken van eerste aanleg, arbeidsrechtbanken, hoven van beroep, enz.) minstens één Kamer voor Minnelijke Schikking moet oprichten tegen 1 september 2025.
Tot die datum is de oprichting van zo’n kamer facultatief. In de praktijk werd er op verschillende plaatsen een KMS opgericht, bijvoorbeeld bij de Ondernemingsrechtbanken te Gent en te Antwerpen. Andere rechtbanken bleven achter.
Wat is een Kamer voor Minnelijke Schikking?
Een KMS is een aparte kamer binnen de rechtbank waar partijen onder begeleiding van een speciaal opgeleide rechter proberen een geschil op te lossen zonder een formeel vonnis.
Een zaak kan naar de KMS worden verwezen op initiatief van de partijen of via de rechter als deze van oordeel is dat er een reële kans is om via die weg een geschil te beëindigen.
De rechter in de KMS spreekt geen recht, maar begeleidt de partijen naar een minnelijke oplossing.
De zittingen van de KMS vinden plaats in raadkamer. De procedure is vertrouwelijk en hetgeen tijdens de zitting wordt besproken, kan niet worden gebruikt in een eventuele verdere gerechtelijke procedure.
Voordelen en nadelen
De invoering van de KMS beoogt een efficiëntere en meer verzoenende aanpak van geschillen, waarbij partijen sneller en in onderling overleg tot een oplossing kunnen komen.
Voordelen zijn onder andere een snellere oplossing en lagere kosten. Er is een betere kans op het vrijwaren van de relaties tussen partijen, die immers samen werken in hun zoektocht naar een oplossing. De procedure voor de KMS is bovendien discreet en laat maatwerk toe.
Er zijn evenwel ook nadelen verbonden aan de procedure voor de KMS. Zo is de procedure niet altijd geschikt voor complexe juridische of principiële geschillen. Bovendien is er geen bindende uitspraak zonder akkoord. Bij mislukking moet het geschil opnieuw langs de klassieke weg, wat tijdverlies betekent.
Besluit
De verplichte invoering van Kamers voor Minnelijke Schikking is een volgende stap in de evolutie van het Belgisch rechtsstelsel richting alternatieve geschillenbeslechting.
Ze biedt mogelijkheden voor efficiëntere geschillenregeling, maar zal in de praktijk haar waarde moeten bewijzen.
